شامپوها از چه موادی تهیه می شوند؟
فهرست
شامپوها بزرگ ترین دسته بندی را در مواد مصرفی برای بهداشت فردی دارند. وظیفه اصلی شامپو، تمیز و نرم کردن موها و خوشبو کردن آنهاست.
هانس شوارتسکف اولین شامپو پودری خود را در سال 1903 در برلین ارائه کرد. در سال 1927، او اولین شامپو مایع را به بازار معرفی کرد و موسسه بهداشت مو، نخستین مرکز آموزشی برای آرایشگران را افتتاح کرد.
در حال حاضر استفاده از شامپو به طور قابل توجهی تغییر کرده و افزایش داشته است. اروپاییان به طور متوسط سه بار در هفته شامپو می کنند و فقط یک چهارم جمعیت آنها هر روز از شامپو استفاده می کنند. از طرف دیگر، 80 درصد افراد در آمریکای شمالی و 90 درصد از ژاپنی ها یکبار در روز شامپو می کنند.
دسته بندی شامپوها عبارتند از:
- شامپوهای 2 در 1 که حاوی نرم کننده هستند
- شامپوهای حجم دهنده
- شامپو مخصوص موهای رنگ شده
- شامپوهای براق کننده
- شامپوهای رطوبت رسان
- شامپومخصوص ترمیم موهای آسیب دیده
- شامپو ضد شوره
شامپو تقويت كننده و كاهش دهنده چربي مو
شامپوهای معمولی عمدتاً از آب، یک سورفکتانت اولیه، یک یا چند سورفکتانت مشترک و یک نمک محلول تشکیل شده اند. مواد تشکیل دهنده دیگر برای غلظت، رایحه، ماندگاری و نرم کنندگی اضافه می شوند.
شامپوها از چه موادی تهیه می شوند؟
سورفکتانت اولیه
8 تا 15 درصد از مواد تشکیل دهنده شامپو، سورفکتانت اولیه است که معمولاً یک آنیون همراه با آلکیل سولفات است. این ماده در ترکیبات شامپو با عناوینی مانند: آمونیوم لوریل سولفات، سدیم لورات سولفات3 و سدیم لورات سولفات 1 دیده می شوند.
در شامپوهای جدیدتر بیشتر سدیم لورات سولفات 1 به عنوان سورفکتانت اولیه استفاده می شود و دو مورد دیگر بیشتر برای افزایش ملایمت و کیفیت کف شامپو به کار برده می شوند.
سورفکتانت ثانویه
سورفکتانت ثانویه یا مشترک 2 تا 6 درصد فرمولاسیون شامپو را (بر اساس نوع شامپو) تشکیل می دهد. این ماده برای حجم دهندگی، ملایمت و افزایش پایداری/چگالی کف است. عملکرد سورفکتانت ثانویه این است که با سورفکتانت اولیه تشکیل یک میسل micelle می دهند. میسل های بلند ایجاد شده باعث نرمی، ملایمت و افزایش ویسکوزیته شامپو می شوند.
موادی که عموماً به عنوان سورفکتانت ثانویه به کار می روند عبارتند از: کوکآمید پروپیل بتایین و کوکو/لوریل بتایین.
کوکآمید ام ای آ هم در بسیاری از شامپوها برای افزایش غلظت و حجم دهندگی به ترکیب شامپو اضافه می شود.
نمک
نمک یکی دیگر از موادی است که عموماً در ترکیب شامپوها وجود دارد. 2 تا 5 درصد مواد تشکیل دهنده شامپو نمک است. افزودن نمک به کم شدن تراکم میسل ها و تبدیل میسل های کروی به میله ای شکل کمک می کند.نمک طعام (یا کلرید سدیم) در ترکیب اغلب شامپوها وجود دارد؛ ولی استفاده از نمک های دو ظرفیتی مثل سولفات منیزیم در صورت هماهنگی با سورفکتانت اولیه کارایی بیشتری در فرمولاسیون شامپو دارد. هنگام استفاده از نمک باید در نظر داشت که ویسکوزیته در دمای پایین، کاهش پیدا می کند.
پلیمرهای حجم دهنده
پلیمرهای حجم دهنده همراه با نمک در ترکیب شامپوها استفاده می شوند؛ مخصوصاً وقتی مواد جامد معلق در شامپو وجود داشته باشند. معمولاً این پلیمرهای آکریلیک آنیونی، با سطح پایینی از جایگزینی هیدروفوبیک هستند. این پلیمرهای فعال حدود دو درصد ترکیبات شامپو را تشکیل می دهند و همراه با 1 تا 5 درصد نمک یا بدون نمک در ترکیب شامپو استفاده می شوند.
پلیمرهای کاتیونی
ماده ی دیگری که اغلب به عنوان نرم کننده به شامپوها اضافه می شود، پلیمرهای کاتیونی همراه یا بدون سیلیکون هستند. افزودن این مواد باعث می شوند موهای خیس نرم تر شوند و در هم گره نخورند. همچنین کیفیت کف شامپو بهتر شده و چربی و ذرات را بهتر در خود حل می کند. این مواد همچنین به کاهش تحریک پوست سر هم کمک می کند.
هیدروکسی پروپیل تری آمونیوم گار و پلی کواتریم 10 ، پلیمرهایی هستند که معمولاً به این منظور و در حدود 1 تا 5 درصد به فرمولاسیون شامپو اضافه می شوند.
سیلیکون هایی که در ترکیب شامپو به کار می روند عبارتند از: دی متیکون و آمودومتیکون که وزن مولکولی بالایی هم دارند.
امروزه شامپوهای جدید و متفاوتی در دنیا وجود دارند که عبارتند از:
شامپوهای بدون سولفات
گزارش هایی در مورد ترکیبات سولفات در شامپوها وجود دارد که بیانگر این است که این مواد باعث محو شدن رنگ مو و حساسیت می شود. بنابراین با مواد سولفات داری که بسیار ملایم تر هستند، جایگزین شده اند.
شامپوهای بدون سیلیکون
شامپوهایی که در ترکیب آنها روغن های طبیعی وجود دارد.
شامپوهای خشک
تولید این شامپوها از یک در صد سهم بازار در سال 2009 به 5 درصد در سال 2014 رسیده است.
منابع: