تفاوت ژل های ضدعفونی کننده با ضدعفونی کننده های مایع در چیست و کدامیک بهتر است؟

ما در برهه خاصی از تاریخ زندگی می کنیم. در لحظه ای که همه چیز «عادی» بود و اصطلاحاتی مانند ماسک های بالینی، فاصله اجتماعی و ضدعفونی کننده های دست صرفا واژگانی بودند که با آنها کمتر سر و کار داشتیم و به یکباره تبدیل به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی و عادت های اجتماعی ما شدند. ظهور بیماری کوید-19، جهانی شدن آن و ارتباط مستقیم میان بهداشت فردی و ریسک ابتلا به این بیماری، سبب شد تا مقامات بهداشتی در سراسر دنیا به طور مداوم بر لزوم استفاده از ضدعفونی کننده های دست به عنوان یک اقدام پیشگیرانه موثر از ابتلا به بیماری کوید-19 تاکید نمایند. اما چیزی که در این میان کمتر مورد توجه قرار گرفت ایجاد آگاهی در خصوص نوع، نحوه و زمان استفاده از این محصولات بود. در این مقاله به برخی از این موارد اشاره می شود.

• ضدعفونی کننده های دست فقط باید در مواقعی استفاده شوند که دسترسی به آب و صابون و یا مایعات دستشویی امکانپذیر نیست اما در عین حال ریسک آلوده شدن دست نیز وجود دارد. برای مثال در مکان های عمومی نظیر بانک و مراکز خرید و یا هنگام تردد با وسایل حمل و نقل عمومی که واجد سطوح پر تماس هستند و امکان آلودگی این سطوح با ویروس نیز وجود دارد.

• این قبیل محصولات در مواردی که دست به گونه ای آلوده شده است که با چشم قابل رویت است، کارآمد نیستند.

• ضدعفونی کننده های دست بویژه انواعی که به منظور از بین بردن ویروس هایی نظیر آنفولانزا و کرونا فرموله می شوند باید واجد ترکیباتی نظیر الکل، بنزآلکونیوم کلراید و یا آب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید) باشند. برای این منظور غلظت مناسب الکل باید حداقل 60%، آب اکسیژنه حداقل 0.5% و غلظت بنزآلکونیوم کلراید حداقل 0.13% باشد. بنابراین محصولاتی که فاقد غلظت های ذکر شده از این مواد هستند نمی توانند سبب از بین رفتن جرم ها بویژه ویروس ها بر روی دست شوند.

• ضدعفونی کننده های دست در دو شکل مایع و ژل تهیه می شوند و لازمست مصرف کنندگان تفاوت این دو را با یکدیگر بدانند تا بتوانند انتخاب درستی داشته باشند. نکته حائز اهمیت آنست که هر دو نوع ضدعفونی کننده چنانچه مطابق با موارد مطرح شده در بالا فرموله شده باشند از کارایی مناسب در از بین بردن باکتری ها و ویروس ها برخوردار هستند و تفاوت آنها در صورتی که مصرف کننده بدرستی و مطابق با دستورالعمل مندرج بر روی محصولات آنها را استفاده نماید صرفا در مدت زمان اثر (زمان لازم جهت کشتن باکتری ها و ویروس ها) و میزان ماندگاری آنها بر روی پوست دست است. برای مثال ضدعفونی کننده های مایع چنانچه از الکل بعنوان ماده موثره در فرمولاسیون آنها استفاده شده باشد، ظرف مدت 15 ثانیه میکروب ها را می کشند این در حالیست که این زمان در مورد ضدعفونی کننده های ژلی حدود 30 ثانیه است. نکته کلیدی آنجا است که زمان ماندگاری ضدعفونی کننده های مایع بر روی پوست دست محدود است اما ژل های ضدعفونی کننده قادر هستند مدت زمان طولانی تری پس از مصرف دست را ضدعفونی شده نگهدارند. به عبارت بهتر اثر این نوع ضدعفونی کننده ها بر روی دست ماندگارتر است. همین مساله نیاز به دفعات استفاده از ضدعفونی کننده های مایع را افزایش می دهد که خود می تواند با عوارضی نظیر خشکی پوست و یا ایجاد واکنش های آلرژی همراه باشد.

در همین راستا شرکت پاکشو ژل های ضدعفونی کننده اوه را برای دست تولید نموده است که ضمن استفاده از 70% الکل بعنوان سریعترین ماده ضدمیکروبی که قادر به کشتن باکتری ها و ویروس ها است، در فرمولاسیون آن از ترکیبات مرطوب کننده و آبرسان نیز استفاده شده است. همین امر موجب گشته تا استفاده طولانی مدت از ژل های دست اوه اثر نامطلوب بمراتب کمتری را بر روی پوست ایجاد نماید. بعلاوه، این ژل های آنتی سپتیک به گونه ای فرموله شده اند که سبب ایجاد واکنش های آلرژی در مصرف کنندگان نمی شود.

نویسنده:

دکتر آزاده رحمانی- محقق واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی پاکشو